شیر صافی توری دار یا استرینر ولو (Strainer Valve) برخلاف سایر انواع شیرآلات که به منظور باز و بسته کردن و تنظیم جریان سیال بکار می‌روند، به منظور جداسازی مواد معلق در سیال مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فیلتر کردن تمام سیالات مورد استفاده در پایپینگ بسیار حائز اهمیت است. این صافی‌ها قبل از ورودی پمپ قرار می‌گیرند تا از صدمه دیدن تجهیزات تأسیسات و پمپ‌ها جلوگیری نموده و در نتیجه موجب افزایش عمر مفید تجهیزات می‌گردد.

شیرآلات صافی با توجه به نوع آلیاژ بدنه و همچنین شکل ظاهری آن‌ها تقسیم‌بندی می‌شوند. متداول‌ترین شیرهای صافی توری دار بر اساس جنس بدنه عبارتند از: شیرصافی چدنی، استیل، فولادی و برنجی.

همچنین بر اساس شکل ظاهری، شیرهای صافی توری دار به دو دسته T-شکل (T-Strainer) و Y-شکل (Y-Strainer) تقسیم می‌شوند.

کاربرد شیر صافی توری دار

امروزه موارد استفاده از شیر صافی توری دار بسیار زیاد است. این شیرها در بخش‌های متعددی مانند سیستم تأسیسات ساختمان‌ها و کارخانجات، سیستم‌های آبیاری، خطوط انتقال نفت و گاز، پروژه‌های آبرسانی و غیره کاربرد دارند.

مزایای شیر صافی توری دار

همان گونه که اشاره شد استفاده از شیرهای صافی در پروژه‌های پایپینگ از اهمیت فراوانی برخوردار است. این تجهیزات دارای مزایای متعددی هستند که عبارتند از:

• قیمت مناسب
• امکان نصب به صورت افقی، عمودی، و زاویه دار
• مقاوم در برابر خوردگی و حرارت
• امکان تعویض توری
• قابلیت نصب و نگهداری آسان
• عمر طولانی

تفاوت فیلتر و شیر صافی توری دار

یکی از سوالاتی که ممکن است در رابطه با شیرهای صافی توری دار مطرح گردد تفاوت آن‌ها با فیلترها و موارد استفاده از هر کدام در صنعت است.

شیر صافی توری دار و فیلتر

علی‌رغم عملکرد مشابه یعنی جداسازی ذرات معلق در سیال، تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.

شیر صافی توری دار برای جداسازی ذرات بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد در حالی که از فیلترها جهت جدا کردن ذرات کوچک‌تر استفاده می‌شود. به طور کلی فیلترها ذرات کوچکتر از 40 میکرون را که معمولاً قابل مشاهده نیستند را حذف می‌کنند. از طرف دیگر شیر صافی توری دار برای حذف ذرات بزرگتر از 40 میکرون که معمولاً با چشم غیر مسلح قابل مشاهده هستند کاربرد دارد.

یکی دیگر از تفاوت‌های اصلی بین این دو آن است که فیلتر یکبار مصرف است اما شیر صافی توری را می‌توان به صورت دستی تمیز نموده و مجدداً از آن استفاده کرد.

یکی دیگر از تفاوت‌های کلیدی بین فیلتر و شیر صافی توری، فشار سیال عبوری از این تجهیزات است. سیالی که از شیر صافی عبور می‌کند معمولاً افت فشاری نخواهد داشت. با این حال، اگر افت فشار وجود داشته باشد، ممکن است نشان دهنده‌ی آن باشد که صافی باید تمیز یا تعویض شود. از سوی دیگر، سیالی که از فیلتر عبور می‌نماید معمولاً افت فشار محسوسی را خواهد داشت.

نکات مهم هنگام انتخاب شیر صافی توری دار و فیلتر

عواملی که باید درهنگام انتخاب شیر صافی توری دار و یا فیلتر مد نظر قرار داد عبارتند از:

• نوع سیال
• شرایط کاری (دما، شوک حرارتی یا مکانیکی)
• اندازه و شکل ذراتی که باید حذف شوند.
• امکان خاموش کردن سیستم برای تمیز کردن و نگهداری
• سرعت و فشار جریان
• اندازه و پیکربندی خط لوله

نکات مهم برای تمیز کردن شیر صافی توری دار

هنگامی که شیر صافی توری دار (Strainer Valve) نیاز به تمیز شدن داشته باشد می‌بایست در ابتدا فشار سیستم را به صفر رسانده و سپس اجازه داد تا کاملاً خنک شود. بعد از آن می‌توان به آرامی درپوش آن را برداشت. زمانی که سیستم تحت فشار بالا می‌باشد به هیچ عنوان نباید درپوش آن را برداشت زیرا باعث پاشیده شدن سیال به اطراف و آسیب به کاربر خواهد شد.

تمیز کاری شیر باید به صورت منظم انجام گیرد. هرگز نباید ضایعات جمع شده در شیر صافی برای مدت زمان طولانی در آن باقی بماند، به دلیل آنکه تمیز کردن آن دشوار خواهد بود.

نتیجه گیری

با توجه به آنچه گفته شد امروزه شیرهای صافی یکی از پرکاربردترین تجهیزات در صنایع گوناگون هستند و استفاده از آن‌ها به منظور جلوگیری از آسیب دیدن پمپ‌ها و سایر تجهیزات اجتناب‌ناپذیر است. هر چند عملکرد این تجهیزات با فیلترها یکسان می‌باشد اما هر یک از آن‌ها کاربردهای متفاوتی دارند که می‌بایست مورد توجه قرار داد. برای انتخاب شیر صافی مناسب باید فاکتورهایی نظیر نوع سیال، اندازه ذرات معلق در سیال، فشار جریان و غیره را در نظر گرفت.