به منظور مقایسهی بهتر بال ولو و گلوب ولو ابتدا نگاهی خواهیم داشت به ویژگیهای هر کدام از آنها و نحوه عملکرد آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
نحوهی عملکرد بال ولو
یک بال ولو (Ball Valve) یا شیر توپی شکلی شبیه به یک مهره دارد. اما تفاوت آن در این است که سوراخ مرکزی هم اندازه لوله میباشد. این ولو دارای یک گوی سوراخ دار و محوری در داخل بدنهی خود است که جریان سیال را کنترل مینماید. زمانی که سوراخ داخل گوی در راستای جریان باشد، شیر باز است و اهرم آن هم راستا با جریان قرار می گیرد و در واقع در جهت جریان است. وقتی گوی 90 درجه بچرخد، شیر بسته میشود. اهرم هنگام بستهشدن شیر به صورت عمود بر جهت جریان سیال و لوله قرار میگیرد.
نحوهی عملکرد گلوب ولو
گلوب ولو (Globe Valve) یا شیر کروی در پایپینگ به شیرهای کنترلی معروف است. دلیل این نامگذاری، شکل بدنهی کروی آنهاست. یک گلوب ولو دارای یک دهانه با یک سیت (Seat) است که می توان یک دیسک متحرک را روی آن پیچ کرد تا شیر را باز یا بسته کند. در ادامه مقاله به معرفی تفاوت گلوب ولو و بال ولو می پردازیم.
تفاوت بال ولو و گلوب ولو
در بخش قبل در رابطه با عملکرد هر یک از ولوها صحبت کردیم و تا حدودی با ساختار و اجزای این دو نوع ولو آشنا شدیم. حال به مقایسه تفاوت گلوب ولو و بال ولو خواهیم پرداخت.
باز و بسته کردن جریان
همانطور که پیش از این اشاره شد، مهمترین تفاوت گلوب ولو و بال ولو در نحوهی باز و بسته کردن جریان است. یک گلوب ولو برای کنترل و قطع و وصل جریان مورد استفاده قرار میگیرد در حالی که با بال ولو نمیتوان جریان را کنترل کرد و صرفاً برای قطع و وصل جریان بکار برده میشود. بال ولوها برای قطع جریان سیال بدون افت فشار به خوبی عمل میکنند.
تفاوت دیگر آن است که یک بال ولو دارای یک ساقه (Stem) و یک گوی است که به صورت افقی میچرخد اما گلوب ولو دارای یک ساقه و یک پلاگ (Plug) است که به صورت عمودی حرکت می کند.
تفاوت گلوب ولو و بال ولو در جریان سیال
در صورتی که نیاز است تا جریان سیال به مدت طولانی بسته نگه داشته شود، بهتر است از بال ولو استفاده شود. یک بال ولو در سیستمهای با فشار بالا مانند شلنگهای آتشنشانی کارآمدتر عمل میکند. در مواردی که نیاز است تا جریان سیال تنظیم گردد، بهتر است از گلوب ولو استفاده شود. سیستمهای خنک کننده، سیستمهای سوخت و بخار برخی از کاربردهای شیر کروی هستند که جریان آنها باید تحت کنترل دقیق باشد.
تفاوت گلوب ولو و بال ولو در نصب
برخلاف گلوب ولوها، هیچ محدودیتی برای نصب بال ولوها وجود ندارد. علاوه بر این، بال ولوها در مقایسه با گلوب ولوها وزن کمتری دارند، بادوامتر هستند، پس از سیکلهای مکرر به خوبی کار میکنند و حتی پس از استفادهی طولانی مدت، قابل اعتمادتر هستند.
بال ولوها دارای انسداد کوچکی برای سیال خود هستند و صدای کمتری دارند در حالی که گلوب ولوها انسداد بزرگی برای سیال خود دارند و ممکن است پس از چند سال استفاده کمی پر سر و صدا شوند.
جمع بندی تفاوت گلوب ولو و بال ولو
در این مقاله به بررسی تفاوت گلوب ولو و بال ولو و موارد استفاده از هر یک از آنها پرداختیم. در ابتدا ما توضیح مختصری در مورد نحوهی عملکرد هر یک از آنها داشتیم و در ادامه به مقایسهی آنها از جنبههای مختلف پرداختیم و بررسی کردیم هر کدام از آنها برای کدام هدف مناسبتر هستند. هر دو نوع شیر دارای نقاط قوت و ضعف مخصوص به خود هستند. اینکه کدام نوع ولو بهتر است، صرفاً به نیاز مصرفکنندگان و اهداف آنها بستگی دارد. در سیستم پایپینگ پیچیدگی های فراوانی وجود دارد و برای تشخیص درست نیاز به کدام نوع از ولو ها، نیاز به بررسی دقیق آن ها خواهیم داشت.